Szanowny Pan Andrzej Duda, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej , Kancelaria Prezydenta, Wiejska 10, 00-489 Warszawa

Szanowny Pan Marek Kuchciński, Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelaria Sejmu ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa

Szanowny Pan Stanisław Karczewski, Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelaria Senatu, ul. Wiejska 6/8, 00-902 Warszawa

Szanowny Pan Premier Mateusz Morawiecki, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, al. Ujazdowskie 1/3, 05-077 Warszawa

Szanowny Pan Profesor Łukasz Szumowski, Minister Zdrowia, ul. Miodowa 15, 00-952 Warszawa

Szanowna Pani Anna Zalewska, Minister Edukacji Narodowej, al. J. Ch. Szucha 25, 00-918 Warszawa

Szanowna Pani Elżbieta Rafalska, Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ul. Nowogrodzka 1/3/5 00‐513 Warszawa

Szanowny Pan Poseł Bartosz Arłukowicz, Przewodniczący Sejmowej Komisji Zdrowia,  ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa

Szanowna Pani Poseł Bożena Borys-Szopa, Przewodnicząca Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa

Szanowny Pan profesor dr hab. med. Andrzej Matyja, Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej, Ul. J. Sobieskiego 110. 00-764 Warszawa

Szanowny Pan dr Jarosław Pinkas, Główny Inspektor Sanitarny, ul. Targowa 65, 03–729 Warszawa

Szanowny Pan Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka, ul. Przemysłowa 30/32, 00-450 Warszawa

Szanowny Pan Piotr Liroy-Marzec, Przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Bezpieczeństwa Programu Szczepień Ochronnych Dzieci i Dorosłych, Kancelaria Sejmu ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa

APEL

Szanowni Państwo,

Komitet Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka Polskiej Akademii Nauk, a także Polskie Towarzystwo Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej, skupiające najwybitniejszych krajowych uczonych – specjalistów w dziedzinie m.in. nauk o odporności człowieka wobec chorób zakaźnych a także przyczyn tych chorób, wyrażają zaniepokojenie rozwojem sytuacji odnośnie obowiązkowych szczepień przeciwko chorobom zakaźnym w Polsce. Od kilku lat obserwujemy stopniowy, coraz bardziej nasilający się wzrost odsetka populacji, który nie jest zaszczepiony. Według danych opublikowanych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny w lutym 2018 wynika, że w 2010 roku odnotowano 3437 odmów, w 2011 r. - 4689, w roku 2012 - 5340, w 2013 r. - 7248, w 2014 roku - 12 681, w roku 2015 - 16 689, w 2016 roku - 23 147, zaś w roku 2017 - 30 089. Według tego samego źródła, tylko w  pierwszej połowie 2018 roku odnotowano 34 273 odmowy szczepień. Tym samym już w 2017 roku wyszczepialność przeciwko odrze, śwince i różyczce zmniejszyła się w Polsce poniżej 95 proc., czyli progu uznawanego za dolną granicę gwarantującą odporność populacyjną. Niska odporność populacyjna nie zapobiegnie zarażeniu (i w konsekwencji zachorowaniu) osób świadomie niezaszczepionych, osób w podeszłym wieku, które nie były szczepione lub u których wygasła odporność poszczepienna, ale także tych, którzy z powodów zdrowotnych nie mogą być szczepieni i/lub mają w znacznym stopniu obniżoną odporność. Do tej ostatniej grupy należą nie tylko chorzy ze zdiagnozowanymi pierwotnymi niedoborami odporności, których liczba w Polsce wynosi  690 osób (co według ekspertów stanowi 20-30% wszystkich przypadków), ale także m.in.  kilka tysięcy dzieci  chorujących na nowotwory hematologiczne (białaczki), u których odporność jest obniżona w wyniku chemioterapii, a których zabezpieczenie przed zachorowaniem na choroby zakaźne jest wynikiem istnienia – obecnie zmniejszającej się – odporności populacyjnej. Dalszą przewidywaną konsekwencją, obserwowaną już zresztą  w krajach, w których wyszczepialność jest niższa niż w Polsce (np. wyszczepialność przeciwko odrze na Ukrainie czy w Rumunii) może być epidemiczne narastanie częstości klinicznych przypadków chorób zakaźnych i zagrożenie dla zdrowotności Polaków. Przechorowanie odry może doprowadzić do nieodwracalnych powikłań neurologicznych, różyczki - do wad wrodzonych płodu włącznie, a świnki - do męskiej bezpłodności.

Wzrost częstości zaniechania obowiązkowych szczepień w Polsce związany jest m.in. z tzw. ruchami antyszczepionkowymi które, bazując na niezaprzeczalnym fakcie, że szczepionki, jak każde inne substancje wprowadzone do organizmu człowieka, mogą wywołać niepożądane objawy, a także na mieszaninie kłamstw, półprawd i zmyśleń propagowanych w mediach społecznościowych (m.in. zdyskredytowana naukowo już wiele lat temu teoria wiążąca szczepienia z występowaniem autyzmu). Równoczesny brak rzetelnej i dostosowanej do różnych poziomów wiedzy informacji o kluczowej roli szczepień w eliminacji groźnych dla zdrowia i życia chorób zakaźnych, zniechęca  rodziców do szczepienia dzieci.

Problem spadku  wyszczepialności dzieci dotyczy także innych krajów UE, w których do tego roku szczepienia były dobrowolne, a w ostatnich latach zwiększyła się niepokojąco zapadalność na choroby zakaźne (odra, koklusz, błonica). Stąd też w tych krajach zaostrzono przepisy dotyczące realizacji szczepień. We Francji i Włoszech od stycznia 2018 obowiązek szczepień został rozszerzony. W Australii od 2017 roku rodzice, którzy nie zgadzają się na szczepienia z przyczyn pozamedycznych tracą prawa do świadczeń wypłacanych dzieciom. W Stanach Zjednoczonych dzieci nie szczepione nie są przyjmowane do żłobków, przedszkoli i szkół publicznych.

Komitet Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka Polskiej Akademii Nauk i Polskie Towarzystwo Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej popierają niedawną decyzję Wysokiego Sejmu o odrzuceniu obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, którego wdrożenie miałoby znieść obowiązek szczepień, a który został przygotowany przez tzw. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Wiedzy o Szczepieniach "STOP NOP", od dawna znane jako aktywny przeciwnik szczepień.

Zarówno ten odrzucony projekt ustawy, jak wszystkie inne analogiczne inicjatywy obywatelskie lub poselskie możliwe w przyszłości są sprzeczne z zaostrzoną w ostatnich latach polityką promującą szczepienia w wielu krajach wysoko rozwiniętych  i  niebezpieczne, gdyż w przypadku wprowadzenia w życie każdej ustawy znoszącej obowiazek szczepień ochronnych może dojść do dalszego znacznego wzrostu liczby dzieci/osób niezaszczepionych przeciwko odrze i innym chorobom. Trend w tym kierunku obserwowany jest już obecnie. Według informacji Głównego Inspektora Sanitarnego w okresie od 1 stycznia do 15 października 2018 r. zarejestrowano w Polsce 128 przypadków zachorowań na odrę. Dla porównania w roku 2017 roku zgłoszono ich 58. Natomiast tylko pomiędzy 31 października a 4 listopada 2018 zanotowano kolejnych 17 przypadków zachorowania na odrę.  

W związku z tym apelujemy do Wysokiego Sejmu RP o:

• Zaniechanie w przyszłości procedowania analogicznych projektów ustaw mających na celu zniesienie lub ograniczenie obowiązku sczzepień ochronnych, jako sprzecznych z obecną wiedzą z jednej strony, a z obowiązkiem rządzących zapewnienia jak najlepszego zabezpieczenia stanu zdrowia Polaków z drugiej;

a do odpowiednich PT Ministrów i Przewodniczących Komisji o

• Rozważenie i wdrożenie skutecznych metod zachęcania społeczeństwa do szczepień ochronnych, a także zwiększenia dostępności szczepień (w tym nieobowiązkowych);

• Powołanie komisji ekspertów, którzy wypracują sposoby skutecznego przekazania społeczeństwu rzetelnej, dostosowanej do poziomu edukacji informacji odnośnie szczepień i szczepionek, w tym sposoby wprowadzenia podstawowego, obowiązkowego nauczania o znaczeniu i działaniu szczepień ochronnych już od poziomu przedszkolnego;

• Wprowadzenie obowiązku nieodpłatnych szczepień dzieci imigrantów zgodnie z obowiązującym polskim kalendarzem szczepień;

• Rozważenie możliwości zniesienia opłaty za szczepienia nieobowiązkowe dzieci i dorosłych, także wobec imigrantów.

W imieniu Prezydium i PT Członków Komitetu

Przewodniczący Komitetu Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka Polskiej Akademii Nauk, Prezes Polskiego Towarzystwa Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej

Profesor dr hab. Jacek Maciej Witkowski